Een bezoek aan de middeleeuwse panelen van onze vicarie
Al tijden houden ze ons bezig: de bijzondere panelen die het startsein vormen van onze vicarie. Ze tonen de heer Karre, de stichter van de vicarie, en zijn vrouw en geboren en overleden kinderen. Maar de vraag bleef knagen: bestaan deze panelen nog echt.
In het verleden hadden we al foto’s ontvangen van het Museum Rotterdam. Deze zijn natuurlijk te vinden op onze website. Maar nu, met de Vicariedag in aantocht, wilden we ze ook met eigen ogen bewonderen. Het leek ons geweldig om dit met alle geïnteresseerde familieleden te doen, maar dat bleek helaas niet haalbaar. Het museum wilde ze wel voor ons uit het depot halen, maar dan voor een klein groepje van maximaal vier personen.
Op bezoek bij het depot
En dus gingen we op 10 februari 2025 op pad! We meldden ons bij de poort van het depot van het Rotterdam Museum, waar we werden ontvangen door conservator Liesbeth van der Zeeuw. Onder het genot van een kop koffie gaf ze ons een introductie over het depot, waar talloze kunstwerken en documentatie uit diverse Rotterdamse musea worden bewaard.
Bij het Rotterdam Museum speelt op dit moment een bijzondere situatie: er is geen vaste tentoonstellingsruimte. Na het vertrek uit het Schielandshuis waren er tijdelijke exposities op andere locaties, en – tot onze verrassing – zijn onze panelen daar ook tentoongesteld geweest! Dat hadden we natuurlijk graag eerder willen weten, maar goed, vandaag kregen we een tweede kans.
Een schat aan informatie
De conservator had zich uitstekend voorbereid op ons bezoek. Niet alleen kregen we de panelen van voor- en achterkant te zien, maar ze vertelde ook uitgebreid over de bronnen die ze had geraadpleegd en was ze gestuit op hiaten in de overdracht van de Vicarie. Overigens blijken de panelen in verrassend goede staat, mooi van kleur en glanzend.
Helaas weten we niet wie de schilder is van de panelen, omdat het niet gesigneerd is. De conservator vertelde dat in die periode Rotterdam nog een onbeduidend stadje was vergeleken met steden zoals Antwerpen en Amsterdam, waar bekende schilders woonden. Niet alle schilders signeerden hun werk en er zit dus een kans in dat de schilder uit Rotterdam kwam. De panelen zijn in 1519-1520 gemaakt en hebben tot 1572 in de Laurenskerk gehangen en zijn tijdens de beeldenstorm deels gered. Vanaf 1868 zijn ze eigendom geworden van Museum Rotterdam en tentoongesteld in het Schielandshuis.
Op de achtergrond van de twee panelen zie je een glooiend berglandschap en een ruïne. Onduidelijk is wat deze ruïne betekent, maar het glooiende landschap is waarschijnlijk een Italiaans landschap. In de periode waarin het schilderij is gemaakt, was het zeer gebruikelijk om de “weg” naar Rome op deze manier uit te beelden, in lichtgroene kleuren die overlopen in een lichtblauwe lucht. Hiermee lieten de eigenaren van het schilderij zien dat ze tot een vroom Katholieke familie behoorden. De stijl van het schilderij is vergelijkbaar met die van schilders zoals Jan van Scorel (1495-1562) en Maarten van Heemskerck (1498-1574). Op het linkerpaneel zie je Pieter Adriaensz Karre samen met zijn 2 zonen. Rechtsonder staan 3 kleine jongetjes in witte gewaden, die de overleden zonen symboliseren. De andere figuren in het schilderij zijn zogenaamde aangevers om de overledenen te introduceren. Op het rechterpaneel zie je Maria Dirksdr. van Groenewegen met haar 5 dochters. Links onderin 2 kleine meisjes in witte gewaden, die de overleden dochters zijn. Net zoals in het andere schilderij zijn de overige figuren aangevers.
Op de achterkant van het paneel staan de familiewapens van Pieter Adriaensz. Karre (wiel) en Maria Dirksdr. Van Groenewegen (drie bonen, die symbool staan voor vruchtbaarheid, rijkdom en nieuw leven).
Portretten
Ook troffen we twee portretten aan van onze voorouders Maritge Jansdr. Pesser (1635-1645) en Jacob Jacobsz. Van Couwenhoven (1635-1645).
Bronmateriaal en boeken
We hebben boekentips en al het bronmateriaal meegekregen, zodat we zelf verder kunnen zoeken. Bovendien hebben we allemaal nog wel stukjes archief, samen met haar materiaal kunnen we misschien nog enkele ontbrekende puzzelstukjes vinden.
Het was een inspirerend bezoek dat ons alleen maar nieuwsgieriger heeft gemaakt. Wordt vervolgd! En we zijn natuurlijk gerustgesteld dat de panelen nog in zo’n goede staat zijn.